Fundusz Spójności

Fundusz Spójności to czasowe wsparcie finansowe dla krajów Unii Europejskiej, których Produkt Narodowy Brutto (PNB) na mieszkańca nie przekracza 90% średniej PNB dla wszystkich państw członkowskich. Działaniem Funduszu jest promowanie gospodarczej i społecznej spójności.

Fundusz Spójności - (ang. Cohesion Fund)

Fundusz Spójności jest instrumentem polityki strukturalnej, lecz nie jest zaliczany do funduszy strukturalnych. Zakres działania Funduszu Spójności obejmuje pomoc o zasięgu krajowym a nie regionalnym, jak to ma miejsce w przypadku funduszy strukturalnych. Głównym celem Funduszu Spójności jest wzmacnianie spójności społecznej i gospodarczej Wspólnoty poprzez finansowanie projektów tworzących spójną całość w zakresie ochrony środowiska i infrastruktury transportowej. Zasady funkcjonowania Funduszu Spójności określone są rozporządzeniem Rady nr 1164/94/WE, którego przepisy zostały znowelizowane przez rozporządzenie nr 1264/1999i nr 1265/1999 z czerwca 1999 r.

Przyczyny powstania Funduszu Spójności

Fundusz Spójności powstał na mocy Traktatu z Maastricht o utworzeniu Unii Europejskiej z 1991 r., który wszedł w życie w 1993 r. Początkowo wsparcie dla wybranych państw Wspólnoty w ramach Funduszu Spójności zaplanowano na lata 1993-99, jednakże na szczycie Unii Europejskiej w Berlinie postanowiono przedłużyć jego funkcjonowanie do 2006 r. Działanie funduszu polega na przemieszczaniu środków z państw rozwiniętych do najsłabiej prosperujących, z przeznaczeniem na rozwój infrastruktury publicznej tych państw.

Środki finansowane z Funduszu Spójności są kierowane do państw członkowskich, w których PNB "per capita" na jednego mieszkańca jest niższy niż 90% przeciętnej w państwach Unii Europejskiej, oraz w których opracowany został program zmierzający do spełnienia kryteriów ustalonych w art. 104 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Projekty finansowane przez Fundusz Spójności powinny być zgodne z postanowieniami Traktatów, przyjętymi zgodnie z nimi instrumentami oraz politykami wspólnotowymi łącznie z polityką ochrony środowiska, transportową w dziedzinie sieci transeuropejskich, polityką konkurencji oraz polityką zamówień publicznych.

Od 2000 roku Polska korzysta z Przedakcesyjnego Instrumentu Polityki Strukturalnej (ISPA), który został utworzony na mocy Rozporządzenia Rady nr 1267/99 z dnia 21 czerwca 1999 r. Z chwilą przystąpienia do Unii Europejskiej Polska przestała być beneficjentem tego instrumentu. Wszystkie projekty zatwierdzone do finansowania w ramach ISPA dla których Komisja Europejska podpisała Memoranda Finansowe są kontynuowane, jako projekty Funduszu Spójności. Oznacza to, że zobowiązania Unii Europejskiej są kontynuacją projektu ISPA z lat 2002-2004. Uregulowania dotyczące włączenia Polski do korzystania z Funduszu Spójności zostały zawarte w zapisach Traktatu o Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej, w części dotyczącej proponowanych zmian Rozporządzenia Rady nr 1164/94.

Cele Funduszu Spójności

Fundusz Spójności współfinansuje projekty w dziedzinie środowiska naturalnego oraz infrastruktury transportu. Fundusz przyczynia się zarówno do realizacji celów europejskiej polityki transportowej, ekologicznej jak i celów polityki spójności, której efektem jest zmniejszanie się dysproporcji ekonomicznych i społecznych między poszczególnymi państwami. Takie rozumienie interwencji wspólnotowej w tym obszarze odzwierciedla też filozofię trwałego i zrównoważonego rozwoju, w szczególności zwiększanie produktywności i konkurencyjności gospodarki głównie poprzez rozwój infrastruktury transportowej, lecz zarazem nie kosztem środowiska i jego zasobów, a przez to - kosztem przyszłych pokoleń. Pomiędzy projektami z zakresu ochrony środowiska i infrastruktury transportowej musi być zachowana równowaga podziału funduszy, która została ustanowiona na poziomie 50% dla każdego sektora.

Informacje na temat możliwości ubiegania się o pomoc z Funduszu Spójności, a także stosowne dokumenty, formularze i porady można znaleźć na stronach internetowych następujących instytucji: