wojtek

Zakład Ochrony Wód DOLNA jest obiektem o technologii ukierunkowanej na usuwanie związków biogennych tj. azotu i fosforu, które odpowiedzialne są za eutrofizację rzek i mórz. Od 2012 roku obiekt spełnia wymagania ochrony wód dla Aglomeracji powyżej 100 tys. RLM, co w rezultacie oznacza, że jakość ścieków oczyszczonych jest poziomie azot ogólny poniżej 10 mg/l, fosfor ogólny poniżej 1 mg/l.

Oprócz tego, że ZOW Dolna spełnia wymagania w zakresie oczyszczania ścieków, to ma wiele innych zalet i ciekawostek. Po pierwsze obiekt znajduje się w Parku Zdrojowym, co zobowiązuje. Pracownicy dbają nie tylko o stan techniczny obiektu, ale również estetyczny. Architektura ZOW Dolna pięknie nawiązuje do klimatu parku.

Po drugie już w latach 90-tych ubiegłego stulecia wdrażaliśmy ideę dyrektywy 91/271/EWG mówiącą o powtórnym wykorzystaniu ścieków oczyszczonych, wykorzystując je, jako wodę przemysłową do układów chłodniczych w EC Moszczenica. Natomiast od 2007 roku wykorzystujemy moc cieplną ze ścieków do ogrzewania basenu miejskiego znajdującego się w Parku Zdrojowym.

Do ciekawostek Dolnej można zaliczyć pasiekę pszczół, która znajduje się na terenie zakładu ochrony wód, a jest własnością koła pszczelarskiego, z którym współpracuje nasz zakład.

Zakład Ochrony Wód Ruptawa jest główną oczyszczalnią aglomeracji Jastrzębie-Zdrój. Na terenie ZOW Ruptawa, oczyszczane jest 90% ścieków ujętych w jastrzębskiej aglomeracji.

Obiekt położony jest blisko zabudowy mieszkalnej, dlatego jego architektura nie przypomina zakładu przemysłowego, a pięknie wkomponowuje się w pagórkowaty krajobraz Jastrzębia-Zdrój.

Od 2010 roku po modernizacji obiektu w ramach projektu pn. „Porządkowanie gospodarki ściekowej na terenie gmin Jastrzębie-Zdrój, Mszana i Godów, dofinansowanego z Funduszu Spójności, jakość ścieków oczyszczonych na wylocie z zakładu spełnia najwyższe standardy w Polsce i Europie. ZOW Ruptawa jest instalacją mogącą przyjąć ładunek zanieczyszczeń o wielkości 148 tys. RLM, co kwalifikuje go do dużych zakładów tego typu. Oprócz dostosowania technologii oczyszczania ścieków do najwyższych standardów wyposażono węzeł osadowy na terenie ZOW Ruptawa we dwie jednostki kogeneracyjne, co pozwoliło wykorzystać produkowany biogaz w kierunku produkcji energii elektrycznej i cieplnej. Produkcja energii elektrycznej z naszego biogazu zaspakaja nawet do 70% zapotrzebowania na energię ZOW Ruptawa. Również ciepło potrzebne do ogrzania komór fermentacyjnych i pomieszczeń zakładu ochrony wód, pochodzi z naszego biogazu. Własny prąd i ciepło pozwalają nam obniżyć koszty eksploatacyjne, a tym samym utrzymywać cenę za nasze usługi na poziomie akceptowalnym przez społeczeństwo.

Do innych ciekawostek „Ruptawy” zaliczyć można wykorzystanie ścieków oczyszczonych, jako wodę przemysłową na własne cele. Woda przemysłowa chętnie kupowana jest przez klientów zewnętrznych, m.in. Spółkę Energetyczną Jastrzębie. W ten sposób wpisujemy się w idee dyrektywy 91/271/EWG mówiącą o powtórnym wykorzystaniu ścieków oczyszczonych.

Na terenie ZOW Ruptawa produkujemy również ziemię znormalizowaną z biomasy (tzw. kompozyt mineralno-organiczny), która powstaje w procesie oczyszczania ścieków. JZWiK S.A. we współpracy z JSW S.A. i SEJ S.A. rekultywuje hałdy górnicze ziemią znormalizowaną wykorzystując jej walory nawozowe. Mamy również doświadczenia w zazielenieniu skarp przy budowie dróg wokół miasta. JZWiK S.A. realizuje również różne projekty badawcze. W latach 2012-2013 braliśmy udział w projekcie badawczym „Innowacyjne źródło węgla dla wspomagania denitryfikacji w komunalnych oczyszczalniach ścieków, który był współfinansowany z EFRR w ramach programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka realizowanego przez Politechnikę Gdańską. W chwili obecnej prowadzone są działania o charakterze badawczo-rozwojowym zarówno o charakterze komercyjnym, jak i naukowym. Prace realizowane są w partnerstwie krajowym i międzynarodowym. Przykładem działań komercyjnych jest projekt realizowany wspólnie z Głównym Instytutem Górnictwa, Zakładem Ochrony Wód obejmujący kwestie związane z opracowaniem nowatorskiej metody (technologii) zagospodarowania osadów ściekowych. Myślą przewodnią projektu jest realizacja zadań zgodnie z ideą gospodarki cyrkularnej.

Nasz zapał do tworzenia i poszukiwania nowych rozwiązań technologicznych staramy zaszczepić w młodym pokoleniu, które od lat tłumnie odwiedza nasze Centrum Edukacji Ekologicznej przy Zakładzie Ochrony Wód Ruptawa.

Aglomeracja Jastrzębie-Zdrój, została ustanowiona w 2007 roku, jako wynik porządkowania gospodarki ściekowej na terenie Miasta Jastrzębie-Zdrój, Gminy Mszana i Godów. Obecnie jastrzębska aglomeracja określona jest na poziomie 113398 RLM (Uchwała nr IV/55/10/2014 Sejmiku Województwa Śląskiego z 29.09.2014r. w sprawie wyznaczenia Aglomeracji Jastrzębie-Zdrój).

Wyposażenie aglomeracji stanowi:

• Zakład Ochrony Wód “Ruptawa” (148918 RLM – 90% ścieków)
• Zakład Ochrony Wód “Dolna” (26700 RLM – 10% ścieków)
• 564 km kanalizacji sanitarnej
• 107 przepompowni ścieków
• 1 stacja zlewna

Teren, na którym zlokalizowana jest Aglomeracja Jastrzębie-Zdrój, to obszar polodowcowy, stąd też podział zbiorczego systemu kanalizacji sanitarnej na zlewnię ZOW Ruptawa i Dolna.

Aglomeracja Jastrzębie-Zdrój Jastrzębska aglomeracja charakteryzuje się tym, że posiada wspólny węzeł przeróbki osadów na terenie ZOW Ruptawa wybudowany w latach 1997-2001. Oba zakłady ochrony wód swój początek datują na lata 60-te ubiegłego stulecia. Ówczesna technologia oparta była na osadnikach Imhoffa i osadnikach wtórnych pionowych. Oczyszczalnie różniły się jedynie sposobem biologicznego oczyszczania ścieków. ZOW Ruptawa wyposażony był w komory Inka, a ZOW Dolna w złoża biologiczne.

W latach 1997 – 2001 na obu obiektach przeprowadzono poważne modernizacje wprowadzające technologie umożliwiające usuwanie związków biogennych wymagane ówczesnym prawem.

W tym też okresie powstał wspomniany już wspólny węzeł osadowy na terenie ZOW RUPTAWA dla obu obiektów z zamkniętymi komorami fermentacyjnymi, jednakże bez jednostek kogeneracyjnych.

Kolejna modernizacja ZOW Ruptawa miała miejsce w latach 2006 – 2008 podczas realizacji inwestycji dofinansowanej z Funduszu Spójności (2004-2010r.) Modernizacja „RUPTAWY” miała na celu eliminacje tzw. „wąskich gardeł” zarówno technicznych, jak i technologicznych. Ponadto, obiekt został wyposażony w dwie jednostki kogeneracyjne (urządzenia do produkcji energii elektrycznej i cieplnej), instalacje do produkcji kompozytu mineralno-organicznego wraz z wiatą magazynową.

ZOW Dolna nie był objęty modernizacją w ramach projektu Funduszu Spójności. Ówczesny Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych nie uwzględniał możliwości dofinansowania modernizacji takiego obiektu. Jednak JZWiK S.A. we własnym zakresie dostosował technologie usuwania biogenów na terenie ZOW Dolna, będąc przekonany, że w myśl dyrektywy 91/271/EWG cała aglomeracja ma uzyskać ten sam stopień ochrony wód. I tak od 2012 roku po uzyskaniu nowego pozwolenia wodno-prawnego ścieki oczyszczone na wylocie z Dolnej osiągają parametry azot 10 mg/l i fosfor 1 mg/l. Te działania wyprzedziły zmiany w prawie wodnym, dotyczące wdrażania dyrektywy 91/271/EWG zgodnie z artykułem 5.2.

Miasto Jastrzębie Zdrój jest w 100 % zwodociągowane. Jastrzębska sieć wodociągowa pracuje w układzie pierścieniowym i zasilana jest poprzez studnie zakupowe, redukcyjne i sieć pompowni. Z uwagi na zróżnicowanie terenu miasto podzielone jest na VI stref ciśnieniowych. Powiązanie sieci wodociągowej Miasta Jastrzębia-Zdrój z sieciami wodociągowymi gmin ościennych pozwala na sprzedaż wody pitnej dla gmin: Godów, Mszana, Zebrzydowice i Pawłowice.

Łączna długość sieci wodociągowej będącej na majątku JZWiK S.A. wynosi 534,2 km (stan na 06.2017 r.).

Uwzględniając strukturę materiałową wodociągów jastrzębskich, to większość stanowią rurociągi z tworzyw sztucznych (około 90 %) w pozostałej części są to rurociągi stalowe – około 9 % i żeliwne (1 %). Przewaga rur wykonanych z tworzyw sztucznych nad rurami z innych materiałów jest wynikiem prowadzonych przez JZWiK S.A. wymiany sieci.

Od początku działalności JZWiK S.A. prowadził systematyczną wymianę sieci wodociągowej w wyniku, której wymieniono 216 km sieci wodociągowej. Działania remontowe i modernizacyjne na sieci wodociągowej obniżyło zdecydowanie ilość występujących awarii na terenie miasta.

Ciągłość dostaw wody dla odbiorców w budynkach wysokich zapewniona jest poprzez 5 pompowni wody oraz zbiorniki wody pitnej o łącznej pojemności 5800 m3.

• Pompownia wody Barbara, ul. Turystyczna
• Pompownia wody KJ, ul. Wrocławska
• Pompownia wody C1, ul. Wielkopolska
• Pompownia wody EC Moszczenica, ul. Armii Krajowej
• Pompownia wody VI, ul. Kusocińskiego

W odniesieniu do ilości kupowanej wody wielkość strat na obszarze działalności JZWiK S.A., kształtuje się obecnie na poziomie 6,5% co plasuje nasz system zaopatrzenia w wodę na poziomie najwyższych standardów nie tylko europejskich, ale i światowych.